« S’es totjorn pensat que faliá escriure un roman per estre un escrivan vertadier L’òrdre dei causas e de la literatura nos dison qu’es una urgéncia estent que lo roman se carga dau mond, retrai una mena de realitat, se farga mirau ; se ditz que pòt benlèu cambiar la representacion que n’avèm. Fiat lux in tenebris… (M’agrada tant lo desòrdre…)
Ma primiera oferta d’enfant foguèt una estatua pichòta d’Atlàs que i pesava evidentament una esfera sus leis espatlas. Ai sabut quauquei temps qu’après la tèrra e que l’òme d’agenolhons èra Atlàs, un Titan, fraire de Prometèu, quasi un dieu, e que foguèt arroquit per aquela Medusa… Servissiá per i pausar de libres, per leis arrengueirar correctament e que tombèsson pas dins lo desòrdre. Ma primiera oferta foguèt un roman… »
Après Jonàs (Jom-Fédérop, 1987), L’Òrle dei matins e L’Ambre (Trabucaire, 1996), Joan-Ives Casanòva, amb Lo Remembre dins lo jardin, contunha son exploracion dels limits d’aqueste mond ont sèm per i passar, qué que ne còsta, nòstras vidas. A la crosada de la votz poetica (aquela de sos libres màgers : Elegias vengudas de Negre e de Mar e, pus recentament, Cap de Creus), del monològ interior e del raconte pus « classic », lo libre se bastís coma un continent a l’encòp afondrat dins lo silenci e a mand de nàisser del fons pus fons d’una mar desconeguda. Mai clarament encara que dins sos libres precedents, la paraula i viatja a l’entorn de figuras que se pòdon pas oblidar, entre memòrias e anticipacions del viure, coma aitant d’isclas qu’a paupas los mots i tròban de qué téisser lors arquitecturas de carn viva. Aicí, se destriarà especialament, en resson de las Elegias, la preséncia barrutlaira, -entre las lengas, los países e las questas amorosas- del poèta Rainer Maria Rilke, qu’ aqueste Remenbre dins lo jardin pòt n’èstre vist coma la biografia inacababla, traucada de totas las abséncias que lo roman, quand « se carga dau mond », ne fa la soma sens fin.
