« Una sentida, doça mas indefugibla, lo destressonèt. Li semblava qu’èra pas sol. E pasmens lo silenci èra coma una cistèrna sens bolièiras. Abans de dobrir los uòlhs reveguèt en pensada l’ostau qu’aviá visitai antan, e qu’èra benlèu aqueste, lo membre crotat amb la lònga taula de fusta, las joventas miraclosament polidas que cantavan sas estranhas e pertocantas cançons. Realitat o sòmi ? Pasmens aquel sovenir èra escrincelat dins son èime amb una precision espectaclosa. Revesiá aqueles uòlhs, grands lacs d’aiga montanhòla ont tota pensada s’anava negar. De qu’anava veire en dobriguent los uòlhs ? Èra estranhament suau e destibat. Una serenitat immensa la subrondava. E pasmens sabiá qu’aquel instant que viviá èra lo mai important benlèu de tota sa vida. N’assaborava lo sulhet en trigant encara abans de dobrir los uòlhs. Sentissiá una entrelusor que li atraversava las parpèlas. Deviá èstre la primauba. Una mena de frescor imoissa o anonciava. Lo silenci s’èra encara aprigondit. Preniá una tonalitat un pauc aiganhosa. »
Amb Las que dançavan dins la lutz, Joan-Frederic Brun tòrna sul camin qu’aviá ja seguit dins lo sieu volum de racontes Lo temps clar de las Encantadas (Institut d’Estudis occitans, Atots, 2005). I aprigondís tanben son exploracion d’un univèrs d’aparéncia plan realista, lo dels terraires de causses e de montanhas que fan lo rèire país de Montpelhièr, entre vinhas, Larzac e Cevenas. Mas coma sovent en cò d’el, es pel biais de creaturas legendàrias o mitologicas, manlevadas als racontes del luòc o nascudas, se pòt plan, del quite imaginari de l’escrivan, qu’aquela exploracion nais e se desplèga. Los limits entre realitat e fantastic ne son d’aquí trebolats, fins a se dissòlver al benefici d’una autra realitat, saique mai presenta e mai vertadièra que la que la cresiam conéisser.
Las uèch novèlas aicí recampadas, La jove giganta, Lo secrèt, Lo gorg negre, Nautas tèrras, L’anèl de la serpnassa, Eissam, Roquets e Lo ròc dau miegjorn nos apareisson coma tant de cabussadas a l’encòp agradivas e abissalas dins lo mond del narrator. Los encants d’un estil pivelant an lèu fach d’entraïnar lo legeire dins aqueles avencs de clartats e d’ombras ont se debanan d’aventuras que las podèm aital faire nòstras.
